ماسوله این شهر تاریخی، فرصتی ایجاد کرده است تا در دل طبیعت با معماری های قرن هشتم قمری آشنا شوید. به این شهر باستانی سفر کنید تا عظمت تاریخ را نظاره گر باشید. با ما همراه شوید تا با جاهای دیدنی آن آشنا شوید.
ماسوله کجاست
شهر تاریخی ماسوله در شهر فومن در منتهی الیه جنوب غربی استان گیلان بر سر راه سه استان واقع شده است. این شهر در گذشته محل داد و ستد سه استان زنجان گیلان و اردبیل بود. از شمال به ماسال از جنوب به زنجان از شرق به فومن و از غرب به خلخال محدود می شود.
آدرس ماسوله : استان گیلان، شهر فومن، جاده ماسوله
فاصله تهران تا ماسوله : این مسیر ۳۸۲ کیلومتر است که حدودا ۵ ساعت و ۷ دقیقه زمان میبرد تا به مقصد برسید.
تاریخچه پیدایش و فرهنگ این شهر افسانه ای
اسناد مکتوب حکایت از آن می کنند که پس از حمله مغول، مردمانی از مناطق مختلف ایران به این منطقه پناه آوردند. در سال های ۵۷ و ۵۸ قمری در منطقه ای بالاتر از ماسوله کنونی کهنه ماسوله قرار داشت. ساکنین این شهر از نژاد آریایی ها بودند. به گفته محلی ها قدمت آن منطقه به ۳ هزار سال پیش برمی گردد.
روایت است بدلیل شیوع بیماری طاعون و وبا گروهی از مردم به سمت پایین تر ( ماسوله فعلی) مهاجرت کردند. البته برخی از بومی ها می گویند به دلیل سختی رفت و آمد به بالای کوه به قسمت پایین تر آمدند.
شایان ذکر است اولین مدرسه این شهر در زمان قاجار تاسیس گردید. در سال ۱۲۹۳ در زمان میرزای جنگلی با ۶۰ نفر دانش آموز به نام مدرسه ایمان ادامه کار داد.
در سال ۷۸ هجری قمری فرزند سوم محمد حنیفه به نام عون وارد این شهر گردید. ایشان به مدت ۳۳ سال در این شهر زندگی کردند. امام زاده عون (ع) در سال ۱۱۹ قمری وفات نمودند و در آن منطقه به خاک سپرده شدند.
توسعه شهر تاریخی ماسوله
بعد از افزایش جمعیت ماسوله ، این شهر تاریخی به چهار محله اصلی و دو محله فرعی تقسیم شد. محله های اصلی خانه بر – مسجد بر – اسد محله و کشه سر نام دارد. دو محله فرعی نیز به نام های ریحانه بر و خاجه محله می باشند. این شهر بالغ بر ۸۷ سال است که برخوردار از نظام اداری شهرداری می باشد. ساختمان شهرداری، با ویژگی های معماری دوران پهلوی اول در قسمت جنوبی آن قرار دارد. اولین شهردار حسن خان جوازی نام داشت.
این شهر تاریخی به شماره ۱۰۹۰ در تاریخ ۱۳۵۴/۵/۳۰ در فهرست میراث ملی ایران به ثبت رسیده است. این شهر از نامزدهای اصلی ایران برای قرارگیری در فهرست میراث جهانی است. علاوه بر شهرداری سایر ادارات در حال فعالیت عبارتند از : میراث فرهنگی و یگان حفاظت میراث، برق، آب، پست، مخابرات، بهداری، بهزیستی، کتابخانه عمومی، کلانتری
سفر به دومین شهر زنده تاریخی جهان ماسوله
امکان فرهنگی و مکان های زیارتگاهی
آستانه مقدس امامزاده عون ، بازار تاریخی، موزه عون ، موزه حیات وحش، خانه موزه شوکتی، موزه میراث فرهنگی (خانه درزی)، مزار شهدا، مسجد تاریخی قنبر آباد، مسجد کشه سر
در این شهر باستانی ۵ امامزاده وجود دارد. امامزاده عون ابن محمد بن علی بن ابی طالب در مرکز شهر می باشد. امامزاده هاشم نیز در قسمت غربی آن قرار دارد. امامزاده ابراهیم در قسمت شمالی و امامزاده عین علی وزین علی هم در قسمت شرقی ماسوله می باشند. این شهر تاریخی ۹ مسجد و یک حسینیه دارد.
معادن موجود در شهر
این شهر در گذشته دارای معادن کوارتزیت، سنگ چینی کریستال، سنگ نما، سنگ طلق و آهن بوده است. به همین خاطر صنعت چاقو سازی، تفنگ سازی و بطور کلی آهنگری در این شهر حرف اول را میزند.
سوغات ماسوله و صنایع دستی آن
صنایع دستی شامل : بافندگی عروسک و جوراب پشمی، چموش (پاپوش چرمی)، چاقو، داس، تبر و قالی بافی.
در حال حاضر فقط یک نفر در ماسوله پاپوش سنتی (چموش) را می سازد. همچنین یک استاد پیر آهنگر و یک استاد چاقو ساز در ماسوله فعالیت دارند، قالی بافی نیز مسکوت مانده است.
جاذبه های توریستی و جاهای دیدنی ماسوله
۱) معماری افسانه ای و پلکانی روستای ماسوله که حیاط خانه بالائی، پشت بام خانه پائینی است. هیچ حیاطی محدود و مسدود نیست و محل شارع عام نیز محسوب می گردد. قدمت برخی خانه ها به ۹۰ سال نیز میرسد.
۲) منطقه میلرزان واقع در شمال غربی ماسوله که دارای فضای سرسبز و مناسب است. این منطقه به بام ماسوله نیز معروف است.
۳) آبشار ماسوله واقع در ضلع غربی آن است که در سال های قبل جوانان در آن شنا می کردند.
۴) آبشار خره بو واقع در قسمت غربی ماسوله می باشد. حدودا ۱:۳۰ دقیقه طول می کشد تا پیاده به آبشار برسید. برای رسیدن به مقصد باید ابتدا از پله های کنار صخره بالا بروید و به قله بن برسید.
از تونل سرسبز درختان که در آن آواز دلنشین پرندگان به گوش میرسد بگذرید تا به امامزاده هاشم برسید. بعد از گذر از مسیر باریک جنگلی در کنار امام زاده به آبشار زیبای خره بو می رسید.
۵) مناطق ییلاقی و کوهنوردی ماسوله عبارتند از : کوربار، خلدشت، کله قندی، آسمان کوه، لاسه سر، لنندیز، داره سر ملا باغ، لشگرگاه، سرابن، کوه بن، قلعه تروشم و کوه عظیم شاه معلم با ارتفاع ۳۰۵۰ متر از سطح دریا.
۶) درخت چنار ۶۰۰ ساله به نام میر حمزه در پارک کودک سابق که در حال نابودی است. در ضلع غربی آن یک چشمه آب معدنی قرار دارد.
۷) بازارچه طبقاتی و سنتی ماسوله واقع در هسته مرکزی شهر قرار دارد. این بازار در سنوات گذشته دارای راسته های تفنگ سازی، چموش دوزی، چاقوسازی، مسگری و میخ سازی بوده است.
ماسوله هتل
در قسمت خانه های پلکانی ماسوله خانه ها و هتل های زیبا و سنتی پذیرای گردشگران می باشند. این خانه ها جزء بافت تاریخی شهر می باشند که شهرداری بر نحوه اجاره آنها توسط ساکنین نظارت دارد. برای اقامت میتوانید از خانه های مبله در روستاهای دیگر نیز استفاده کنید.
تا اسم ماسال را می‌شنویم ناخودآگاه یاد کوه‌های غرق ابر می‌افتیم. کوهنوردها و طبیعت‌گردها عاشق زیبای بی‌نظیر جنگل‌های کوهستانی و دشت‌های سرسبز ماسال شده‌اند. اگر بعد از خواندن این مقاله هوس سفر کرده‌اید، پیشنهاد می‌دهم که همین حالا از سایت پینورست برای اجاره ویلا و کلبه در ماسال درخواست بدهید.